اختلاف طیف اوتیسم (ASD) ، نوعی اختلال رشدیه که بر ارتباطات و رفتار تاثیر میگذاره. اگرچه اوتیسم در هر سنی قابل تشخیص است، گفته میشه که این یک “اختلال رشد” است، چون علائم اون به طور کلی در دوسال اول زندگی ظاهر میشن.
طبق راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، راهنمای ایجاد شده توسط انجمن روانپزشکی آمریکا که برای تشخیص اختلالات روانی استفاده میشه، افراد مبتلا به ASD :
- در برقراری ارتباط و تعامل با افراد دیگر مشکل دارن.
- علایق محدود و رفتارهای تکراری دارن.
- و علائمی دارن که به توانایی عملکرد صحیح فرد در مدرسه، محل کار و سایر زمینههای زندگی آسیب میزنه.
اوتیسم به عنوان یک اختلال “طیف” شناخته میشه زیرا تنوع زیادی در نوع و شدت علائم افراد وجود داره. اوتیسم در همه گروههای قومی، نژادی و اقتصادی رخ میده. اگرچه ASD میتونه یک اختلال مادام العمر باشه، اما درمانها و خدمات مختلفی که به وجود اومدن میتونن علائم و توانایی عملکرد فرد رو بهبود ببخشن.
آکادمی اطفال آمریکا توصیه میکنه که همه کودکان از نظر اوتیسم غربال بشن. همه ارائه دهندگان مراقبت باید با پزشک خود در مورد غربالگری یا ارزیابی اوتیسم صحبت کنن.
علائم و نشانه های اوتیسم
افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در ارتباط و تعامل اجتماعی، محدودیت علایق و رفتارهای تکراری مشکل دارن. در لیست زیر نمونههایی از انواع رفتارهایی که در افرادی که مبتلا به ASD تشخیص داده میشن، مشاهده میشه. همه افراد مبتلا به اوتیسم همه این رفتارها رو نشون نمیدن، اما اکثر اونها چندین رفتار رو نشون میدن.
رفتارهای ارتباطی/تعاملی ممکن است شامل موارد زیر باشه:
-
ایجاد تماس چشمی کم یا ناسازگار.
-
عدم تمایل به نگاه کردن و گوش دادن به مردم.
-
در پاسخ دادن به کسی که نام اونها رو صدا میکنه یا تلاش کلامی دیگر برای جلب توجه داره، پاسخ نمیدن یا کند هستن.
- داشتن حالات صورت و حرکاتی که با گفتهها مطابقت نداره.
- داشتن صدای صوتی غیرمعمول که ممکنه آوازخوان یا صاف و شبیه ربات به نظر برسه.
- در درک دیدگاه شخص دیگری مشکل دارن یا قادر به پیش بینی یا درک اقدامات دیگران نیستن.
رفتارهای محدود کننده / تکراری ممکن است شامل موارد زیر باشه:
-
تکرار برخی رفتارها یا رفتارهای غیرمعمول. به عنوان مثال، تکرار کلمات یا عبارات، رفتاری به نام اکولالیا .
-
علاقه خیلی شدید به موضوعات خاص، مانند اعداد، جزئیات یا حقایق.
-
ناراحت شدن با تغییرات جزئی در یک برنامه معمول.
-
حساسیت کم و بیش نسبت به افراد دیگر و نسبت به ورودیهای حسی، مانند نور، سر و صدا، لباس یا دما.
افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم نیز ممکن است مشکلات خواب و تحریک پذیری رو تجربه کنن. اگرچه افراد مبتلا به ASD چالشهای زیادی رو تجربه می کنن، اما ممکن است نقاط قوت بسیاری داشته باشن، از جمله:
-
توانایی یادگیری دقیق همه چیز و به خاطر سپردن اطلاعات برای مدت زمان طولانی دارن.
-
زبان آموزان بصری و شنیداری قوی هستن.
-
در ریاضیات، علوم، موسیقی یا هنر عالی هستن.
علل و عوامل خطر
در حالی که دانشمندان از دلایل دقیق ASD اطلاع ندارن، تحقیقات نشون میده که ژنها میتونن همراه با تأثیرات محیطی عمل کرده و از طریق رشد منجر به اختلال اوتیسم بشن. اگرچه دانشمندان هنوز در تلاش هستن تا بفهمن چرا برخی از افراد به ASD مبتلا میشن و برخی دیگر به این بیماری مبتلا نمیشن، برخی از عوامل مشکوک برای این اختلال عبارتند از:
-
داشتن یک خواهر و برادر با اختلال طیف اوتیسم.
-
داشتن پدر و مادر با سن بالا.
-
برخی شرایط ژنتیکی – افراد مبتلا به بیماریهایی مانند سندرم داون، سندرم X شکننده و سندرم Rett بیش از دیگران به ASD مبتلا میشن.
- داشتن وزن بسیار کم هنگام تولد.
تشخیص ASD
پزشکان با مشاهده رفتار و رشد فرد، ASD رو تشخیص میدن. اختلال اوتیسم معمولاً از دو سالگی قابل تشخیص است. برای افرادی که نگرانی دارن مهمه که هرچه سریعتر به دنبال ارزیابی باشن تا بتونن این اختلال رو تشخیص بدن و درمان آغاز بشه.
تشخیص در کودکان خردسال اغلب یک فرآیند دو مرحلهای است.
مرحله ۱
- غربالگری تکامل کودکان در هنگام چکاپهای سلامت کودک.
هر کودکی باید معاینههای تست سلامت رو توسط متخصص اطفال یا مراکز بهداشت انجام بده. توصیه شده که همه کودکان در نوبتهای ۹، ۱۸، ۲۴ و ۳۰ ماهه و به طور خاص برای اوتیسم در ویزیتها ۱۸ و ۲۴ ماهه تست سلامت، غربال بشن.
اگر کودک در معرض خطر زیادی برای ASD یا مشکلات رشد باشه، ممکن است غربالگری اضافی مورد نیاز باشه. کسانی که در معرض خطر زیاد هستن شامل کودکانی هستن که یکی از اعضای خانواده اونها مبتلا به اختلال اوتیسم است، برخی از رفتارهای ASD رو دارن، والدین سن بالا دارن، شرایط ژنتیکی خاصی دارن یا با وزن بسیار کم متولد میشن.
تجارب و نگرانیهای والدین در روند غربالگری کودکان خردسال بسیار مهم است. گاهی اوقات پزشک از والدین سوالاتی در مورد رفتارهای کودک میپرسه و اونها رو با اطلاعات ابزارهای غربالگری ASD و مشاهدات خودش از کودک ترکیب میکنه. اطلاعات بیشتر در مورد ابزارهای غربالگری رو در وبسایتهای مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریهاس (CDC) بخونین.
کودکانی که در طی این فرآیند غربالگری، مشکلات رشد نشون میدن، برای مرحله دوم ارزیابی معرفی میشن.
مرحله ۲
این ارزیابی دوم با تیمی از پزشکان و سایر متخصصان بهداشت انجام میشه که در تشخیص ASD تجربه دارن. این تیم ممکن است شامل افراد زیر باشه:
- یک متخصص رشد اطفال – پزشکی که آموزش ویژهای در زمینه رشد کودک دیده است.
- یک روانشناس کودک و / یا روانپزشک کودک – پزشکی که آموزشهای ویژه ای در زمینه رشد مغز و رفتار دیده است.
- متخصص اعصاب و روان – پزشکی که بر ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالات عصبی، پزشکی و عصبی رشد متمرکز است.
- یک آسیب شناس گفتار – یک متخصص بهداشت که آموزشهای ویژهای در زمینه مشکلات ارتباطی دیده است.
این ارزیابی باید موارد زیر رو تحت بررسی قرار بده:
- سطح شناختی یا مهارتهای تفکر
- تواناییهای زبانی
- مهارتهای مناسب سن برای تکمیل فعالیتهای روزمره به طور مستقل مانند غذا خوردن، لباس پوشیدن و توالت رفتن
از اونجا که اختلال اوتیسم یک اختلال پیچیده است که گاهی اوقات همراه با سایر بیماریها یا اختلالات یادگیری رخ میده، ارزیابی جامع ممکن است شامل موارد زیر باشه:
نتیجه ارزیابی به تشخیص رسمی و توصیههایی برای درمان منجر میشه.
تشخیص اوتیسم در کودکان بزرگتر و نوجوانان
علائم ASD در کودکان بزرگتر و نوجوانان که به مدرسه میرن اغلب توسط والدین و معلمان شناخته میشه و سپس توسط تیم آموزش ویژه مدرسه ارزیابی میشه. تیم مدرسه ممکن است ارزیابی اولیه را انجام بده و سپس به این کودکان توصیه بکنه برای آزمایشهای اضافی با پزشک مراقبتهای بهداشتی اولیه یا پزشکان متخصص ASD دیدن کنن.
تشخیص اوتیسم در بزرگسالان
تشخیص اختلال اوتیسم در بزرگسالان اغلب دشوارتر از تشخیص ASD در کودکان است. در بزرگسالان، برخی از علائم ASD ممکن است با علائم سایر اختلالات بهداشت روان، مانند اضطراب یا اختلال کمبود توجه / بیش فعالی (ADHD) همپوشانی داشته باشه.
دریافت یک تشخیص صحیح از ASD در بزرگسالی میتونه به فرد کمک کنه تا مشکلات گذشته رو درک کنه، نقاط قوت خودش رو شناسایی کرده و نوع مناسبی از کمک رو بدست بیاره.
روشهای درمانی اختلال اوتیسم
درمان ASD باید در اسرع وقت و پس از تشخیص آغاز بشه. درمان زودهنگام ASD ، از اونجایی که مراقبتهای مناسب میتونه مشکلات این افراد رو کاهش بده و به اونها در یادگیری مهارتهای جدید و استفاده بیشتر از نقاط قوت کمک میکنه، بسیار مهم است.
طیف گستردهای از مشکلات پیش روی افراد مبتلا به اختلال اوتیسم به این معنی است که چیزی به اسم بهترین روش درمانی برای ASD وجود نداره. همکاری نزدیک با یک پزشک یا متخصص بهداشت بخشی مهم در پیدا کردن یک برنامه درمانی مناسب است.
دارو
پزشک ممکن است برای درمان برخی علائم مشترک با ASD از دارو استفاده کنه. با مصرف دارو، فرد مبتلا به اختلال اوتیسم ممکن است مشکلات کمتری در موارد زیر داشته باشه:
- تحریک پذیری
- پرخاشگری
- رفتار تکراری
- بیش فعالی
- مشکلات توجه
- اضطراب و افسردگی
درباره آخرین اخبار و اطلاعات مربوط به هشدارهای دارویی، راهنماهای داروی بیمار یا داروهای تازه تأیید شده در وب سایت سازمان غذا و دارو بیشتر بخونین.
درمان رفتاری، روانشناختی و آموزشی
افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است به پزشکانی مراجعه کنن که در ارائه مداخلات رفتاری، روانشناختی، آموزشی یا مهارت سازی مهارت دارن، مانند مشاوره خانواده که میتونه به این افراد کمک کنه. این برنامهها معمولاً بسیار ساختار یافته و فشرده هستن و ممکن است والدین، خواهر و برادرها و سایر اعضای خانواده رو درگیر کنن. این برنامهها ممکن است به افراد مبتلا به ASD کمک کنن:
- مهارت های زندگی رو برای زندگی مستقل بیاموزن.
- رفتارهای چالش برانگیز رو کاهش بدن.
- نقاط قوت رو افزایش بدن.
- مهارتهای اجتماعی، ارتباطی و زبان رو بیاموزن.
منابع دیگر
بسیاری از برنامههای خدمات اجتماعی و منابع دیگر وجود داره که میتونه به افراد مبتلا به اوتیسم کمک کنه. در اینجا چند نکته برای یافتن این خدمات اضافی آورده شده:
- برای آگاهی از برنامههای ویژه یا منابع محلی با پزشک، بخش بهداشت محلی مدرسه یا گروه حمایت از اوتیسم تماس بگیرین. یک گروه پشتیبانی از اوتیسم پیدا کنین. به اشتراک گذاری اطلاعات و تجربیات میتونه به افراد مبتلا به ASD یا مراقبان اونها کمک کنه تا در مورد گزینههای درمان و برنامههای مربوط به ASD اطلاعات کسب کنن.
- گفتگوها و جلسات با ارائه دهندگان خدمات بهداشتی و معلمان رو ضبط کنین. این کار به تصمیم گیری درمورد این که کدام برنامهها به بهترین وجه نیازهای فرد رو برآورده می کنن، کمک میکنه.
همراهان گرامی از شما بابت مطالعه این مقاله ممنونیم. درصورت نیاز به راهنمایی بیشتر میتونین با ما در ارتباط باشین 🙂
درمان اوتیسم با مشاوره است؟ والدین هم به مشاوره باید بیایند؟ اصلا تاثیر دارد؟
سلام به شما آقای رفیع زاده از اینکه مقاله رو مطالعه کردین و نظرتون رو با ما به اشتراک گذاشتین متشکریم. واقعیت اینه که تاثیر مداخله بر تعدیل مشکل اوتیسم انکارناپذیره. البته همونطور که میدونید، اختلال اوتیسم یک طیف هست و میزان جوابگویی به درمان به شرایط و میزان درگیری کودک بستگی داره.
salam ma darim bache dar mishim va taze motavajeh shodam ke 2 nafar dar khanevade khanomam otism daran. rahi hast ke dar bardari befahmim otism dare bache ya na?
این مساله رو باید بار کارشناسان کلینیک مطرح کنید. لطفا برای دریافت اطلاعات بیشتر با کلینیک راز رویش تماس بگیرید
دختر خواهر من ۶ ماهشه و با توجه به مقالتون من حس میکنم نشانه های اتیسم رو داره. میشه از این سن کم تشخیص بیماری رو تو بچه داد؟ برای درمانش کجا باید برم؟
برای چنین تشخیصی باید حتماً به یه متخصص مراجعه کنین و ازشون بخواین که نشونههای اوتیسم رو بررسی کنه! در کلینیک راز رویش شما میتونین به صورت حضوری و یا آنلاین از خدمات لازم بهرهمند بشین.