آیا تا به حال به سبک های وابستگی زوجین فکر کرده‌اید؟ آیا به دنبال اصلاح این سبک ها بوده‌اید؟ با ما همراه باشید تا پاسخ سوالات خود را بگیرید. فروید می‌دانست درباره چه چیزی صحبت می‌کند. روانشناسان بر این باور هستند که شخصیت بزرگسال ما، به طور ناخودآگاه در تجربیات کودکی ما جای گرفته است و به نظر می‌رسد نحوه ارتباط ما با دیگران در اولین روابط ما (معمولاً با والدینمان) برقرار شده است. بر اساس روش کسانی که نیازهای عاطفی ما را در اوایل زندگی برآورده می‌کنند، ما عادت‌های اجتماعی مقابله‌ای را پیدا می‌کنیم که به چیزی به نام سبک دلبستگی تبدیل می‌شود. در حقیقت این عادت‌ها، الگویی در رابطه ما با دیگران است. یک سبک دلبستگی سالم ممکن است به خوبی به ما کمک کند، باعث تقویت عزت نفس و روابط مثبت می‌شود. اما یک حالت ناپایدار ممکن است مانع ایجاد روابط عملکردی شود. شما به راحتی، طی جلسات زوج درمانی می‌توانید سبک دلبستگی خود را بشناسید.
سبک دلبستگی خود را اصلاح کنید!
سبک دلبستگی خود را اصلاح کنید تا روابط بهتری را تجربه کنید. با فرضیه روانکاو جان بولبی در سال ۱۹۵۸ با عنوان به روز رسانی نظریه‌های فروید در مورد رشد کودک و ذهن ناخودآگاه، تئوری دلبستگی روابط مادر و کودک را برای مدتی در خط مقدم تحقیقات روان درمانی قرار داد. با این وجود، در قرن بیست و یکم، با وجود ادامه تحقیقات، نظریه دلبستگی معمولاً مورد بحث قرار نمی‌گیرد. کاردر استوت، روانشناس محقق در این زمینه می‌گوید که همه ما با دانستن سبک دلبستگی خود چیزی برای یادگیری داریم. در راه سبک های وابستگی زوجین اولین قدم این است که بدانید آیا شما یک سبک دلبستگی ناایمن دارید یا نه. و اگر چنین است، چه نوع آن محسوب می‌شود؟ دومین گام قسمت سختی است و در حال تغییر است. قدم گذاشتن در ذهن ناخودآگاه ساده و شهودی نیست. اما طبق گفته استوت، اصلاح این امر غیر ممکن نیست و می‌تواند نحوه برخورد شما با روابط پیش روی شما را اصلاح کند.
تغییر سبک‌های دلبستگی
ممکن است مدتی در رابطه ای نباشید و از خود بپرسید چرا؟ یا ممکن است فردی باشید که در ماههای اول، سخت وارد روابط می‌شود. شما ممکن است آرزوی عشق داشته باشید اما همیشه در خانه جلوی تلویزیون افتاده باشید. ممکن است شریکی عالی پیدا کرده باشید اما چنان در ذهن خود فرو رفته‌اید که لذت بردن از خوردن شام در کنار او برای شما غیر ممکن باشد. شاید شما در یک رابطه طولانی مدت بوده‌اید اما احساس ناکامل بودن می‌کنید. بدون توجه به اینکه آدم‌هایی که وارد زندگی شما می‌شوند چه کار می‌کنند، به نظر نمی‌رسد به شریک زندگی خود اعتماد کنید. اگر هر یک از این سناریوها برای شما صدق کند، ممکن است در حال بازپروری احساساتی باشید که در زمان کودکی در شما ایجاد شده‌اند. سبک های وابستگی زوجین یا سبک های دلبستگی زوجین را بشناسید و سپس تغییرشان دهید.
بسیاری از ترس‌ها و باورها و الگوهای رفتاری که در بزرگسالی از آن‌ها تقلید می‌کنید ناشی از احساسی است که در چند سال اول زندگی داشته‌اید. افکار و اقدامات شما با سبک دلبستگی شما به نزدیک‌ترین افراد زندگی شما، شکل می‌گیرد. چگونه می‌توانیم بفهمیم که از کودکی چقدر به والدین خود وابسته بودیم؟ ما احتمالاً هرگز به طور کامل نمی‌دانیم. ممکن است آنچه والدین ما سالم و با دقت قلمداد کرده‌اند، برای ما اینگونه نباشد و آنچه که یک کودک به عنوان کمال عشق قلمداد کرده است، ممکن است برای فرزند دیگر تداعی کننده احساس انزجار باشد. متاسفانه اکثر ما بانک حافظه‌ای نداریم که تا این حد به عقب برگردد، بنابراین اطلاعاتی که باید با آن‌ها کار کنیم در بهترین حالت دور از دسترس است. با این حال، می‌توانیم رفتار بزرگسالی خود را بررسی کنیم و نتیجه بگیریم که آیا این رفتار در یکی از سه دسته سبک دلبستگی خاص قرار دارد یا خیر؟
سبک‌های دلبستگی ناشی از احساسات کودکی است!
بسیاری از ترس‌ها، باورها و الگوهای رفتاری که در بزرگسالی از آن‌ها تقلید می‌کنید ناشی از احساسی است که در چند سال اول زندگی داشته‌اید. به گفته جان بولبی (روانکاوی که نوزادان و روابط آن‌ها را با والدینشان مطالعه کرده است) سه نوع سبک دلبستگی وجود دارد. بولبی به پویایی که بعد از آن وجود دارد، مثلاً زمانی که دوره‌های قابل توجهی از جدایی وجود داشته و همچنین زمانی که جدایی بین کودک و والدین بسیار سخت بوده علاقمند بود. او حدس زد که این روابط اولیه، اثری دائمی بر جای می‌گذارد که بر توانایی کودک در ارتباط با دیگران در طول رشد و بزرگسالی تاثیر می‌گذارد. طبق این نظریه بیشتر ناراحتی‌های روحی و روانی ما، عمیقاً در روان ما جای گرفته است و گاهی افسردگی ما ناشی از زمان و مکانی است که به یاد نمی‌آوریم. بنابراین اگر در چرخه روابط ناکارآمد هستید، خیلی از خود عصبانی نشوید. این موضوع فقط تقصیر شما نیست.
هدف از این مقاله شناسایی سبک های وابستگی زوجین است و تغییر سبک های دلبستگی زوجین برای ایجاد روابط کارآمدتر. در راستای این موضوع زوج درمانی هم می‌تواند به روابط شما کمک کند. بنابراین والدین خود را سرزنش نکنید چرا که چیزی تغییر نمی‌کند. در عوض با استفاده از این اطلاعات برای درک بهتر خود و کمک به التیام هر گونه زخم کهنه باقیمانده از کودکی، گامی به جلو بردارید. نظریه سبک دبستگی خصوصاً در شناسایی ناامنی‌ها و جداشدگی‌هایی که بر سلامت عمومی ما تاثیر می‌گذارند، مفید و مرتبط است. سه نوع اصلی وجود دارد: مضطرب، اجتنابی و امنیت طلب. البته تنوع فردی زیادی وجود دارد اما بیشتر مردم تمایل دارند که یکی از این انواع را تشخیص دهند. در ادامه، این سه سبک دلبستگی را با هم مرور می‌کنیم.
مضطرب
افراد مضطرب نیاز به توجه زیادی دارن. به نظر می‌رسد که هرگز آن‌ها از میزان توجهی که دریافت می‌کنند، راضی نیستند و به طور مداوم بیشتر می‌خواهند. این نیاز ناشی از ترس ویرانگر از کافی نبودن است. آن‌ها غالباً خود را با دیگران مقایسه می‌کنند و برای کمال تلاش می‌کنند. تقریباً غیرممکن است که فردی وابسته به اضطراب، کاملاً به کسی اعتماد کند. به همین دلیل است که اغلب افرادی با این سبک دلبستگی اوضاع عاشقانه و دوستی را به هم می‌زنند. آن‌ها اغلب مشکوک هستند و مدام ترس از خیانت دارند و مستعد دخالت در امور دیگران هستند. این یکی از سبک های وابستگی زوجین است که بسیار خاص و متفاوت است. اگر ظرف یک یا دو ساعت به آن‌ها پیام ندهید، آن‌ها به شما مشکوک می‌شوند. آن‌ها معتقد هستند که مشکلی پیش آمده است. احساس آزار می‌کنند یا نگران این مسئله هستند که به نوعی شما را آزرده‌اند. امکان طلاق در این نوع سبک دلبستگی زیاد است.
شما در ذهن افراد مضطرب زندگی می‌کنید نه قلب آن‌ها
شما در ذهن افراد مضطرب ساکن هستید نه در قلب آن‌ها! این مسئله باعث ایجاد درد و ناراحتی غیر معمول می‌شود. آن‌ها فقط نمی‌توانند از مسیر خود خارج شوند. افرادی با این سبک دلبستگی بیشتر از هر کسی می‌توانند از شما آزرده خاطر شوند و اگر نتوانید ذهن آن‌ها را بخوانید، بیشتر آزرده خاطر می‌شوند. این دسته از افراد معمولاً به احتمال موفقیت طولانی مدت بدبین هستند. آن‌ها اغلب بحث برانگیز هستند و تمایلی به پذیرفتن حرف ندارند. این دسته از افراد ممکن است دائماً در آستانه جدا شدن از شریک زندگی خود یا دوستانشان باشند اما این کار را انجام ندهند، چون نمی‌خواهند تنها بمانند. تقریباً یک چهارم کل افراد، دسته اول از سبک های وابستگی زوجین را دارند. آیا این صحبت‌ها، شما را به یاد کسی نمی‌اندازد؟
اجتنابی
یک چهارم دیگر جمعیت جهان در دومین گروه از سبک های وابستگی زوجین قرار می‌گیرند. نام این سبک دلبستگی ، دلبستگی اجتنابی است. این افراد اغلب حتی در آشفته‌ترین روابط، بی تاثیر و بی تفاوت به نظر می‌رسند. آن‌ها احساسات خود را بسته نگه می‌دارند و خیلی عاشقانه درگیر روابط نمی‌شوند. احساس ناامنی برای اجتناب کنندگان این است که نشان دهند چه کسانی هستند. آن‌ها اغلب با عدم اعتماد به نفس و عدم اطمینان مواجه هستند. افرادی با این سبک دلبستگی معمولاً خود را با طیف وسیعی از کارهای بی فایده مشغول می‌کنند تا بتوانند بین خود و دیگران فاصله بگذارند. آن‌ها اغلب اهل کار هستند که وقت کمی برای معاشرت با دوستانشان بماند و حتی تمایل دارند که از همسر و فرزندان خود نیز غافل شوند. اجتناب کنندگان تسکین دهنده خود هستند که اغلب منجر به تکیه بر الگوهای وسواس ناسالم در مورد مواد، ورزش و غذا می‌شود.
اجتناب کنندگان در آرزوی روابط عاشقانه!
افرادی که اجتناب می‌کنند، ممکن است آرزوی برقراری ارتباط عاشقانه را داشته باشند اما خود را در حال فرار از سناریوهایی می‌دانند که از آن‌ها خواسته می‌شود تا به کسی دل ببندند. آن‌ها هرگز جانب احتیاط را رها نمی‌کنند و زمانی هم که ببینند رابطه‌ای ارزشش را دارد، با خود مبارزه می‌کنند. ممکن است شما سعی کرده باشید با فردی با این نوع شخصیت، قرار دوستانه داشته باشید و به طور مداوم از عدم توانایی او در نشان دادن احساساتش ناامید شده باشید. افرادی که در این سبک دلبستگی قرار دارند ممکن است آرزوی برقراری ارتباط عاشقانه را داشته باشند اما در مواجه با صمیمیت واقعی، آن‌ها ناراحت می‌شوند و وقتی مسئله جدی می‌شود، تمایل به گریز دارند. این دسته از سبک های دلبستگی زوجین می‌تواند چالش برانگیز باشد. اجتناب کنندگان با ترس ناخودآگاه مبنی بر کنار گذاشته شدن و طرد شدن احاطه می‌شوند و بنابراین به خود اجازه نمی‌دهند خیلی به دیگران نزدیک شوند. متاسفانه این دسته از سبک های وابستگی زوجین می‌تواند به تنهایی و انزوا منجر شود و این افراد پر از احساس قطع ارتباط و بدبینی هستند.
امنیت طلب
آخرین دسته از سبک های وابستگی زوجین ، نوع ایمن است، جایی که بیشتر ما سقوط می‌کنیم. کسانی که به طور ایمن به هم وابسته هستند، لذت را در رابطه دوستی و شرکای صمیمی پیدا می‌کنند و از این مسئله که روزی همه این‌ها به هم بخورد، نمی‌ترسند. آن‌ها دارای منطق متعادل و سالم هستند. در بیشتر موارد به خود و همراهی با دیگران اعتقاد دارند. افرادی با این سبک دلبستگی به دنبال شرکایی می‌روند که سالم نیز باشند و دارای یک مرکز ثقل متعادل باشند. این مسئله به آن‌ها این امکان را می‌دهد که بدون ترس از شکست، ریسک کنند. آن‌ها از بروز مشکلات و جستجو برای راه حل‌های مناسب لذت می‌برند. از چالش‌هایی که زندگی برای آن‌ها رقم می‌زند، نمی‌ترسند. آن‌ها توانایی این را دارند که به جای درونی کردن کینه‌ها یا ناراحتی‌ها، حرف خودشان را بزنند. این دسته از سبک های دلبستگی زوجین معمولاً مایل به گوش دادن به دلایل افراد برای کارهایشان هستند.
امنیت طلب ها برنده‌اند
این دسته از سبک های وابستگی زوجین بیشترین تفاوت را با دو دسته دیگر دارد. به نظر می‌رسد که این دسته از سبک دلبستگی بهترین نوع آن باشد. زمانی که یک فرد ایمن با یک فرد مضطرب وارد رابطه می‌شود می‌تواند فوراً بگوید این رابطه ناموفق است. این موضوع به این معنا نیست که روابط بین این دو گروه وجود ندارد، اما اگر این روابط وجود داشته باشند، اغلب کوتاه مدت بوده و محقق نمی‌شوند. افراد ایمن گاهی اوقات یک نقطه کور دارند که مانع از درک آن‌ها توسط افراد ناامن می‌شود. درک آن‌ها از شدت شناختی که بر ذهن گروه‌های دیگر مسلط است، به سختی برای دیگران ممکن است. این دسته از سبک دلبستگی خوش شانس هستند که پدر و مادری داشته‌اند که به قدر کافی عشق به آن‌ها داده‌اند. این دقیقاً تفاوت اصلی است: افراد اجتناب کننده و مضطرب آنچه برای احساس امنیت کامل لازم داشته‌اند را دریافت نکرده‌اند.
چگونه بر سبک وابستگی خود غلبه کنیم؟
در سبک های وابستگی زوجین انواع مختلف و متداول وابستگی عاطفی را بررسی کردیم. آیا وابستگی عاطفی کمی شبیه چیزی است که در روابط خود مشاهده کرده‌اید؟ در این مورد با خود صادق باشید و اگر جواب شما به این سوال مثبت است اصلاً نگران نباشید چرا که می‌توانید سبک دلبستگی خود را تغییر دهید. این نکات در حقیقت می‌تواند به شما کمک کند تا نیازهای عاطفی خود را بهتر شناسایی و برآورده کنید. البته تکیه دادن به دیگران در صورت لزوم، کاملاً رفتاری خوب و سالم است اما مهم است که همیشه این کار را تکرار نکنید.
با احساسات خود راحت‌تر باشید
در این بخش از سبک های دلبستگی زوجین به شما نکات و راهکارهایی را آموزش می‌دهیم تا بتوانید بر سبک وابستگی عاطفی خود غلبه کنید. اولین قدم برای رسیدن به نیازهای عاطفی شامل یادگیری تایید احساسات خود در هنگام تجربه آن‌ها است. این مسئله اگر در ابتدا کمی برای شما چالش برانگیز به نظر برسد، مشکلی نیست. کاملاً طبیعی است که هنگام روبرویی با احساسات منفی خود، حس ناخوشایندی داشته باشید. این مسئله به شما کمک می‌کند تا بیاموزید زندگی هر دو جنبه را دارد. خوبی و بدی دو روی یک سکه هستند. به شما پیشنهاد می‌کنیم که برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد خود و احساسات خود؛ سعی کنید این موارد را امتحان کنید:
- مراقبه
- گذراندن وقت در طبیعت
- زمانی را فقط به خود اختصاص بدهید
نیازهای عاطفی خود را بر عهده بگیرید
دومین راهکار برای غلبه به سبک های وابستگی زوجین این است که مسئولیت همه چیز را به عهده بگیرید و از آن فرار نکنید. در گام دوم شما در مورد احساسات خود ذهنیت گسترده تری دارید. برای مثال می‌دانید زمانی که شریک زندگی شما از شما غافل می‌شود، احساس حسادت دارید یا زمانی که حس می‌کنید مورد بی مهری قرار گرفتید، احساس تنهایی می‌کنید. حالا باید شرایط را از زاویه‌های دیگری مورد بررسی قرار دهید به این ترتیب می‌توانید نیازهای خود را تامین کنید. کمی همسر خود را درک کنید. شاید ان‌ها برای حل مشکلی نیاز به فضایی داشته باشند تا تنها باشند. به شما توصیه می‌کنیم که سعی کنید که بر آنچه اکنون برای شما لذت بخش است تمرکز کنید مانند:
- گذراندن زمانی با دوستان خارج از رابطه
- منافع خود را بیشتر کاوش کنید
- برای استراحت خود زمانی بگذارید
- تمرین خود مراقبتی
عوامل محرک خود را جستجو کنید
ممکن است خود نیز متوجه شده باشید که برخی از موارد باعث ایجاد رفتارهای وابسته به احساسات می‌شوند. برای مثال:
- زمانی احساس وابستگی شما زیاد می‌شود که در هنگام مواجه با عوامل استرس زای خارج از خود مانند مشکلات در کار یا درام دوستانه باشید.
- عزت نفس شما زمانی خدشه دار می‌شود که برای اطمینان از تصمیمی یا برگشتن به عقب نیاز داشته باشید کسی شما را به آن سمت بکشد.
- زمانی که احساس طرد شدن می‌کنید و می‌ترسید توجه و عشق شریک خود را از دست بدهید. مثلاً زمانی که شریک شما زمان زیادی را با فرد دیگری می‌گذراند می‌تواند این احساس به شما دست دهد.
مواردی که نام بردیم همگی مثال‌هایی بودند که ممکن است شما به عنوان محرک در سبک دلبستگی خود شناسایی کنید. راهکار ما این است که بهتر است با یک دوست خوب در ارتباط باشید که همیشه نقاط قوت و موفقیت شما را به شما یادآور شود.
با شناسایی انواع سبک های وابستگی زوجین یاد فرد خاصی نیفتادید؟ سبک دلبستگی خود را تشخیص دادید؟ امیدوارم این مقاله برای شما مفید باشد. شما برای شناسایی بهتر سبک دلبستگی خود می‌توانید مشاوره آنلاین را در این ایام کرونایی تجربه کنید. اکنون با این آگاهی می‌توانید در صورت لزوم سبک دلبستگی خود را تغییر دهید تا روابط بهتری را تجربه کنید. نظرات و سوالات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
من یه دوره پیش مشاور میرفتم و سبک وابستگی اجتنابی دارم. اینو میدونم اما نمیدونم چطوری تغییرش بدم. این امکان پذیره؟
سلام. این که می‌دونید مشکل شما دقیقاً چیه یعنی قدم اول که مهم‌ترین قدم هست رو برداشتید. با پذیرفتن این که شما اجتنابی هستید بنابراین می‌دونید که احتمالاً احساس ناامنی می‌کنید و اعتماد به نفس کمی دارید. می‌توانید به عنوان قدم بعدی به دنبال این جواب بگردین که چه چیزی باعث میشه احساس ناامنی کنید یا اعتماد به نفس خود را در روابط تقویت کنید.
سلام شب بخیر. من حس میکنم همسرم شناخت و درک درست و واقع بینانه ای از خودش نداره این موضوع باعث میشه سر خیلی مسائل باهم بحث کنیم. نمیخوام بحثامون ادامه پیدا کنه. به نظرتون کدوم نوع زوج درمانی برای ما مناسب تره؟
همونطور که می‌دونید همه ما روایتی از زندگی و خود و محیط پیرامون خود داریم. حال ممکنه گاهی این روایات بیش از حد منفی یا بیش از حد مثبت باشه و از دنیای واقعی ما دور باشه. به شما نوع روایت درمانی را پیشنهاد می‌کنیم. این مورد می‌تونه در تعیین روایت درست برای همسر شما کاملاً کاربردی باشه.