انواع بیماریهای ذهنی و بررسی دلایل بروز آن ها

بیماریهای ذهنی ، اختلالات بهداشت روان نیز نامیده می‌شود. بیماری ذهنی به طیف گسترده‌ای از شرایط بهداشت روان اشاره دارد، اختلالات تاثیرگذار بر خلق و خو، فکر و رفتار شما. نمونه‌هایی از بیماری‌های روان شامل افسردگی، اختلالات اضطراب، اسکیزوفرنی، اختلالات خوردن و رفتارهای اعتیاد آور است. بسیاری از افراد هر از گاهی نگرانی‌هایی از بابت بهداشت روان دارند؛ اما وقتی علائم و نشانه‌های مداوم باعث استرس مکرر می‌شوند و توانایی عملکرد شما را تحت تاثیر قرار می‌دهند، یک نگرانی در مورد سلامت روان، به بیماری روانی تبدیل می‌شود. یک بیماری روانی می‌تواند شما را بیچاره کند و در زندگی روزمره مانند مدرسه و محل کار یا روابط، شما را با مشکلاتی روبرو کند. در بیشتر موارد، علائم را می‌توان با ترکیبی از داروها و گفتار درمانی ( روان درمانی ) کنترل کرد. با ما باشید تا علائم و عوامل و دلایل بروز بیماری روانی را بررسی و مرور کنیم و برای جلوگیری از آن راهکارهایی پیشنهاد بدیم.

علائم

علائم و نشانه‌های بیماری روانی بسته به اختلال، شرایط و سایر عوامل می‌تواند متفاوت باشد. علائم بیماری ذهنی می‌تواند بر احساسات، افکار و رفتارها تاثیر بگذارد. نمونه‌هایی از علائم و نشانه‌ها عبارتند از:

• احساس غم و اندوه یا پایین بودن انرژی
• تفکرات گیج کننده یا کاهش توانایی تمرکز
• ترس یا نگرانی بیش از حد، یا احساس گناه شدید
• تغییرات شدید خلقی یا در فراز و نشیب بودن
• کناره گیری از دوستان و فعالیت‌ها
• خستگی قابل توجه، انرژی کم یا مشکلات خواب
• جدا شدن از واقعیت، پارانویا یا توهم و هذیان گویی
• ناتوانی در کنار آمدن با مشکلات روزمره یا استرس
• مشکل در درک و ارتباط با موقعیت‌ها و افراد
• مشکل مربوط به مصرف مواد یا الکل ( اعتیاد )
• تغییرات عمده در عادات غذایی
• انگیزه جنسی تغییر می‌کند
• خشم، خصومت یا خشونت بیش از حد
• فکر کردن به خودکشی

بعضی اوقات علائم بیماریهای ذهنی به عنوان مشکلات جسمی مانند درد معده، کمر درد، سردرد یا سایر دردهای غیر قابل توضیح ظاهر می‌شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم و نشانه‌های بیماریهای ذهنی را دارید، به روان درمانگر یا یک متخصص بهداشت روان مراجعه کنید. بیشتر بیماری‌های روانی به خودی خود بهبود نمی‌یابند و در صورت عدم درمان، ممکن است یک بیماری روانی با گذشت زمان بدتر شود و مشکلات جدی ایجاد کند. در این ایام قرنطینه می‌توانید برای درمان بیماری ذهنی ، مشاوره آنلاین را تجربه کنید.

افکار خودکشی

افکار و اقدام خودکشی در برخی از بیماریهای ذهنی رایج است. اگر فکر می‌کنید ممکن است به خود آسیب بزنید یا اقدام به خودکشی کنید، بلافاصله موارد زیر را در نظر بگیرید:

• بلافاصله با شماره ۱۱۵ یا اورژانس تماس بگیرید.
• با یک متخصص بهداشت روان تماس بگیرید.
• با شماره تلفن خدمات اجتماعی تماس بگیرید. این شماره در ایران ۱۲۳ است.
• از پزشک خود کمک بگیرید.
• با یک دوست نزدیک یا یکی از عزیزان خود تماس بگیرید.
• می‌توانید با یک شخص معنوی در جامعه ایمانی خود تماس بگیرید.

در نظر داشته باشید که تفکر خودکشی به خودی خود بر طرف نمی‌شود؛ بنابراین کمک بگیرید تا این بیماری روانی یا بیماری ذهنی را درمان کنید.

کمک به یکی از عزیزان

اگر عزیز شما علائمی از بیماری روانی دارد، در مورد نگرانی‌های خود با او گفتگویی صریح و صادقانه داشته باشید. ممکن است نتوانید شخصی را مجبور به مراقبت‌های حرفه‌ای کنید، اما می‌توانید او را تشویق و حمایت کنید. شما همچنین می‌توانید به عزیزان خود کمک کنید تا یک متخصص بهداشت روان واجد شرایط را پیدا کرده و از او وقت بگیرید. حتی ممکن است بتوانید با او به مطب دکتر بروید تا مسیر حل بیماریهای ذهنی برای او هموارتر شود. اگر عزیز شما خودزنی کرده است یا قصد انجام این کار را دارد، شخص را به بیمارستان منتقل کنید یا برای کمک اضطراری تماس بگیرید. شما با آگاهی در زمینه بیماری ذهنی می‌توانید به راحتی عزیزان خود را همراهی کنید تا برای درمان اختلالات روانی خود اقدام کنند. البته لازم به ذکر است که دارو درمانی در زمینه بیماری روانی نیز رایج است.

دلایل

به طور کلی تصور می‌شود که بیماریهای ذهنی توسط عوامل مختلف ژنتیکی و محیطی ایجاد می‌شوند.

1. صفات ارثی: بیماری روانی بیشتر در افرادی دیده می‌شود که خویشاوندان خونی آن‌ها نیز دارای یک بیماری ذهنی هستند. برخی از ژن‌ها ممکن است خطر ابتلا به بیماری روانی را افزایش دهند. همچنین وضعیت زندگی شما می‌تواند این ژن را در صورت وجود، تحریک کند.
2. قرار گرفتن در محیط قبل از تولد: قرار گرفتن در عوامل استرس‌زای محیطی، شرایط التهابی، سموم، الکل یا مواد مخدر، هنگامی که در رحم مادر بوده اید، گاهی می‌تواند با بیماری روانی مرتبط باشد.
3. عوامل شیمیایی مغز: انتقال دهنده‌های عصبی به طور طبیعی مواد شیمیایی مغزی هستند که سیگنال‌هایی را به قسمت‌های دیگر مغز و بدن شما منتقل می‌کنند. وقتی شبکه‌های عصبی مربوط به این مواد شیمیایی مختل می‌شوند، عملکرد گیرنده‌های عصبی و سیستم‌های عصبی تغییر می‌کند و منجر به افسردگی و سایر اختلالات عاطفی می‌شود.

عوامل خطر

برخی از عوامل ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای ذهنی را افزایش دهد. از جمله:

• سابقه بیماری روانی در یکی از بستگان خونی مانند پدر، مادر، خواهر، برادر
• موقعیت‌های استرس‌زای زندگی مانند مشکلات مالی، مرگ یکی از عزیزان یا طلاق
• یک بیماری پزشکی مداوم مزمن مانند دیابت
• آسیب مغزی در نتیجه یک آسیب جدی (آسیب مغزی ضربه‌ای) مانند ضربه شدید به سر
• تجارب آسیب زا مانند جنگ نظامی یا حمله
• استفاده از الکل یا داروهای خاص
• سابقه سوء استفاده یا بی توجهی در دوران کودکی
• تعداد کم دوستان یا روابط سالم کم
• یک بیماری ذهنی قبلی

بیماری روانی شایع است. تقریباً از هر ۵ بزرگسال ۱ نفر در هر سال بیماری ذهنی دارد. بیماری روانی می‌تواند در هر سنی، از کودکی تا سال‌های بعدی بزرگسالی آغاز شود اما بیشتر موارد در اوایل زندگی آغاز می‌شوند. اثرات بیماری روانی می‌تواند طولانی یا موقت باشد. همچنین یک فرد می‌تواند همزمان بیش از یک اختلال بهداشت و روان داشته باشد. به عنوان مثال ممکن است کسی همزمان دچار افسردگی و اختلال در مصرف مواد باشد.

عوارض

بیماریهای ذهنی دلیل اصلی ناتوانی هستند. بیماری روانی درمان نشده می‌تواند باعث بروز مشکلات شدید عاطفی، رفتاری و جسمی شود. عوارضی که گاهی به بیماری ذهنی مرتبط هستند، عبارتند از:

• ناراحتی و کاهش لذت از زندگی
• درگیری‌های خانوادگی
• مشکلات در روابط
• ایزوله سازی اجتماعی
• مشکلات دخانیات، الکل و سایر مواد مخدر
• رها کردن کار یا مدرسه، سایر مشکلات مربوط به کار یا تحصیل
• مشکلات حقوقی و مالی
• فقر
• خودآزاری و آسیب رساندن به دیگران از جمله خودکشی یا قتل
• سیستم ایمنی ضعیف
• بیماری قلبی و سایر مشکلات جسمی

پیشگیری

هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از بیماریهای ذهنی وجود ندارد. با این حال، اگر شما یک بیماری روانی دارید، اقداماتی برای کنترل استرس، مدیریت خشم، افزایش انعطاف پذیری و افزایش اعتماد به نفس پایین می‌تواند به کنترل علائم کمک کند. این مراحل را دنبال کنید:

• به علائم هشدار دهنده توجه کنید. با پزشک یا درمانگر خود کار کنید تا بدانید چه چیزی ممکن است علائم شما را تحریک کند. برنامه‌ای تنظیم کنید تا بدانید در صورت بازگشت علائم چه باید بکنید. در صورت مشاهده تغییر در علائم یا احساس خود با پزشک یا درمانگر خود تماس بگیرید. اعضای خانواده یا دوستان خود را برای مشاهده علائم هشدار دهنده در بیماری ذهنی در نظر بگیرید.
• مراقبت‌های پزشکی معمول را انجام دهید. از معاینه و مراجعه به پزشک اصلی خود غافل نشوید، به خصوص اگر احساس خوبی ندارید. ممکن است شما یک مشکل سلامتی جدید داشته باشید که باید درمان شود، یا ممکن است عوارض جانبی دارو را تجربه کنید. در صورت نیاز برای بهبود در بیماری روانی خود از پزشک کمک بگیرید. اگر منتظر بمانید تا علائم بدتر شوند، شرایط بهداشت روانی شما دشوارتر می‌شود. این مسئله می‌تواند به جلوگیری از شدت گرفتن علائم کمک کند.
• مراقب خودتان باشید! خواب کافی، تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم مهم است. سعی کنید یک برنامه منظم داشته باشید. اگر در خواب مشکلی دارید یا در مورد رژیم و فعالیت بدنی سوالاتی دارید با پزشک یا مربی خود صحبت کنید. این مسائل در جلوگیری از بیماری روانی به شما کمک می‌کنند.

نتیجه

در نهایت باید بگوییم که بیماری روانی تبعیضی بین افراد قائل نیست و همه در خطر ابتلا به این مشکل هستند. این مسئله می‎تواند هر کس را بدون در نظر گرفتن سن، جنس، جغرافیا، درآمد، موقعیت اجتماعی، نژاد، قومیت و یا سایر جنبه‌های هویت فرهنگی تحت تاثیر قرار دهد. در حالی که همانطور که قبلاً گفتیم، بیماری ذهنی می‌تواند در هر سنی رخ دهد. سه چهارم از کل بیماریهای ذهنی از سن ۲۴ سالگی آغاز می‌شود. بیماری‌های روحی اشکال مختلفی دارند. بعضی از آن‌ها خفیف هستند و فقط به روش‌های محدودی در زندگی روزمره، مانند ترس‌های خاص، دخالت می‌کنند. سایر شرایط بهداشت روان به قدری شدید است که ممکن است فرد نیاز به بستری و مراقبت در بیمارستان داشته باشد. در نهایت باید بگوییم که، با بالا بردن آگاهی خود در این زمینه و مراجعه به پزشک یا روان درمانگر در صورت مشاهده علائم می‌توانید این موقعیت چالش برانگیز را سپری کنید.