یکی از مواردی که مشاوران زیادی بر آن تاکید میکنند پیدا کردن شناخت صحیح از شخصی است که شما به عنوان شریک زندگی خود انتخاب کردهاید، یکی از روشهای رایج برای این کار، استفاده از تستهای روانشناسی مانند آزمون اینیاگرام است، شما با این کار میتوانید خود و فرد مقابل را بهتر شناخته و دلیل رفتارهای او را درک کنید. در پست امروز هم قرار است نگاهی به انواع رابطه زوجین بر اساس تحقیقات گاتمن داشته باشیم.
با بهره گیری از بیش از چهار دهه دادههای تحقیقاتی، علم روانشناسی توانسته انواع رابطه زوجین را به ۵ دسته تقسیم کنیم: تعارض گریز، ناپایدار، تایید کننده، متخاصم و متخاصم-بیاعتنا. ما از معادلات عشقی برای توضیح اکتشافات خود استفاده میکنیم.
سه نوع زوج خوشبخت (تعارض ناپذیر، ناپایدار و تایید کننده) از کتاب برجسته هارولد راوش «ارتباطات، درگیری و ازدواج» گرفته شده است که در آن آقای دکتر راوش روابط متقابل شرکا را تجزیه و تحلیل میکند تا بین زوج های متاهل راضی و ناراضی تفاوت ایجاد کند. در این موارد هر نوع متفاوت از نوع دیگر است و هر نوع رابطه زوج ها مزایا و خطرات خود را دارد.
از بین دو نوع زوج ناراضی که توانستهایم آنها را شناسایی کنیم، زوجین متخاصم ازدواج ناراضی داشتند ولی جدا نشدند، در حالی که زوجین بیاعتنا سرانجام طلاق گرفتند.
در کل بهتر است بدانید که همه ما متفاوت و بی نظیر هستیم. چیزی که هرگز نباید از دست بدهید، فردیت خود است. شخصیت، ایدهها، اعتقادات و رفتار خود ماست که ما را از دیگران متفاوت میکند.
بدیهی است که ما در زندگی خود با شخصی ملاقات میکنیم که کاملاً با ما متفاوت است ولی عاشق او میشویم و میخواهیم بقیه عمرمان را با او باشیم. یک زن و شوهر دو نفر هستند که در هر یک از آنها یک پیوند دارند که هر دو به هم شبیه هستند، در عین حال متفاوت هستند. این همان چیزی است که برای یک رابطه سالم لازم است.
انواع رابطه زوجین
در نهایت این پست به شما کمک میکند تا نوع رابطه خود و شریک خود را بهتر بیابید. البته اگر شما در یک رابطه متعهد هستید و هرگز با شریک زندگی خود مشاجره نمیکنید که تبریک میگوییم! ولی در کل دانستن نحوه انجام حرکات موثر، با احترام و بهره وری در منازعات برای سلامتی روابط طولانی مدت بسیار مهم است، زیرا بحث و جدل کاملاً اجتناب ناپذیر است و مطمئناً بیش از یک راه برای انجام این کار وجود دارد: همانطور که موسسه گاتمن در پست اینستاگرام اخیرش اشاره کرده، پنج نوع مختلف از انواع رابطه زوجین وجود دارد که سبک مشاجره متفاوتی دارند و یادگیری این که شما و شریک زندگی خود جز کدام دسته هستید امری مهم است و قطعاً در فرزند پروری شما نیز تاثیر به سزایی دارد.
ابتدا زوج های تعارض گریز هستند که تمایل دارند آنچه را که در بر سرش توافق دارند برجسته کنند و مناطق درگیری را به حداقل برسانند. در یک رابطه، آنها به طور مستقل و خودمختار عمل میکنند و از نظر عاطفی خیلی موضع قطعی و مشخص نشان نمیدهند. در قطب مخالف آنها، زوجهای ناپایدار قرار دارند. آنها در واقع از هیجان یک بحث لذت میبرند و درگیر گفتگوی پرشوری میشوند که قطعاً خالی از تحقیر نیست. سپس زوجین تایید کننده وجود دارند که با نرمی و همدلی با درگیری پیش آمده برخورد میکنند. وقتی اختلاف نظر داشته باشند، معمولاً وقتی یکی از آنها نظر منفی داشته باشد، این مسئله بوجود میآید. انواع رابطه زوجین به همینجا ختم نمیشود و دو نوع آخر متخاصم هستند که از نظر دفاعی انتقادات یکدیگر را حملات شخصی میدانند و حتی خصمانه از یکدیگر جدا میشوند. آنها هر موقعیت ممکن را به بحث و جدال پر سر و صدایی تبدیل میکنند که نتیجه آن کمبود آرامش و فقدان هرگونه تفاهم است، البته یک مشاوره زوجین خوب میتواند آنها را نسبت به رفتارهای خصمانه خود آگاه کرده و تکنیک های بسیار کارآمدی را به آنها بیاموزد.
۱. تعارض گریز
اولین نوع از انواع رابطه زوجین رابطه اجتناب کننده از درگیری است!
اجتناب کنندگان از درگیری تلاشهای متقاعد سازی را به حداقل میرسانند و در عوض بر نقاط مشترک خود تأکید میکنند. آنها از درگیری اجتناب میکنند، از ابراز آنچه از یکدیگر انتظار دارند اجتناب میکنند و از رابطه خود به خاطر اینکه در مجموع خوشبخت هستند، رضایت دارند. یک جنبه مهم در مورد زوجین تعارض گریز در تعادل بین استقلال و وابستگی متقابل است. آنها مرزهای مشخصی دارند و افراد جداگانهای با علایق جداگانه هستند.
در واقع این زوج ها در بحث ارتباطات مینیمالیست هستند. آنها تمایل به کش دادن بحثها ندارند. آنها مایلند از موضوعاتی که منجر به بحث یا آسیب پذیری میشود، چشم پوشی کنند البته تا زمانی که هر دو طرف به طور واقعی با این مسئله مشکلی نداشته باشند، همه چیز خوب است. اما اگر احساس میکنید با کاری که شریک زندگی شما انجام میدهد مشکلی دارید، پس صحبت کردن در مورد آن ضروری است.
آنها میتوانند بگویند: چند دقیقه فرصت داری؟ من میخواهم در مورد مشکلی که با کار تو در خانه دارم با تو صحبت کنم.
رابرتز میگوید: هنگامی که آنها اهداف خود را از قبل بیان میکنند، زمینه برای نتیجه مثبت فراهم میشود زیرا به شریک زندگی خود میفهماند که قرار است در مورد موضوع مهمی صحبت کنند.
این امر برای کم رنگ کردن کیفیت مناطقی که آنها در آن مشترک هستند و یا به یکدیگر وابسته هستند، نیست. آنها میتوانند در نقاطی که با هم تفاهم دارند، کاملاً متصل و مراقب یکدیگر باشند. گرچه از نظر عاطفی زیاد شور و هیجان ندارند و کمتر از دیگران احساسات خود را بروز میدهند، اما نسبت تأثیر مثبت به منفی را در حدود پنج به یک حفظ میکنند. SPAFF (سیستم خاص کدگذاری خاص (Specific Affect Coding System)) آنها کاملاً مثبت نیست و در عین حال یک مورد کاملاً منفی هم نیست! در حقیقت تعامل آنها برای خودشان به اندازه کافی خوب است.
۲. زوجهای پایدار
دقیقاً برعکس اجتناب کنندگان از درگیری، زوجین پایدار به شدت احساساتی هستند. در طی یک بحث و درگیری، آنها بلافاصله قانع کردن طرف مقابل را شروع میکنند و در طول بحث به آن پایبند هستند. مناظره آنها با خنده زیاد، تفریح مشترک و شوخ طبعی مشخص میشود. به نظر میرسد که آنها عاشق بحث و مجادله هستند، اما بی احترامی و توهین نمیکنند.
در این نوع از انواع رابطه زوجین ، زوج ها در مورد احساسات خود بسیار صریح هستند و همین امر باعث ایجاد حداقل مرزها و ارتباطات کاملاً باز میشود. آنها بحثهای پر جنب و جوش و بازی دارند و به طور کلی بسیار زیبا به بحثهای خود ادامه میدهند و گویی از مهارت های زندگی در رابطه خود به درستی استفاده میکنند. البته عدم وجود مرزها ممکن است گاهی اوقات از روی حیله و تزویر باشد و بحثهای آنها منجر به ناراحتی کسی شود.
نسبت مثبت به منفی آنها؟ پنج به یک.
در حالی که ممکن است در این نوع از انواع رابطه زوجین تأثیرات منفی زیادی از جمله خشم و احساس عدم امنیت وجود داشته باشد، اما تحقیر وجود ندارد. آنها هیچ مرز مشخصی در اطراف دنیای فردی خود ندارند و همپوشانی زیادی بینشان وجود دارد. در حالی که آنها باید در مورد نقشهای خود بحث زیادی کنند، اما بر ارتباط و صداقت در روابط خود تأکید میکنند.
۳. زوجین تایید کننده
تعامل این زوج ها با سهولت و آرامش مشخص میشود. آنها تا حدودی رسا هستند اما بیشتر بی طرف هستند. از بسیاری جهات، به نظر میرسد که آنها چیزی بین زوج های تعارض گریز و زوج های ناپایدار هستند. آنها تأکید زیادی بر حمایت و درک دیدگاه شریک زندگی خود دارند و اغلب در مورد احساسات شریک زندگی خود همدل هستند.
این زوجین تمایل دارند با مهارت های حل مسئله، به مشکلات خود بپردازند و همچنین یک رابطه کلی سالم دارند. اما همیشه جای پیشرفت وجود دارد و جنبه ادامه مبارزه با قدرت میتواند مشکل ساز شود. به گفته رابرتز، یک رابطه موفق زمانی اتفاق میافتد که تمرکز ما بر روی پیروزی کمتر باشد (کمتر تمایل داشته باشیم حرف خودمان را به کرسی بنشانیم) و علاقه بیشتری به درک دیدگاه یکدیگر داشته باشیم.
آنها با اختلافات خود مقابله خواهند کرد، اما فقط در برخی از موضوعات و نه در همه موارد. آنها میتوانند در برخی موضوعات به شدت رقابت کنند که همین کار میتواند به یک جنگ قدرت تبدیل شود. سپس معمولاً آرام میشوند و مصالحه میکنند. در هنگام درگیری، زوجین معتبر از نظر احساسات تقریباً بیانی هستند و چیزی رو در خود نمیریزند و تحمل نمیکنند. یک بار دیگر، نسبت تأثیر مثبت به منفی برای تایید کنندهها به طور متوسط حدود پنج به یک است.
۴. زوج های متخاصم
این نوع رابطه زوج ها مانند مورد قبلی یعنی زوجین معتبر هستند، با این تفاوت که از نظر دفاعی هر دو طرف شدیداً مدافع هستند.
همچنین انتقادات، اظهاراتی مانند «تو همیشه» و «تو هرگز» و غر زدن زیاد از ویژگیهای این زوجین است. در طول درگیری، هر یک از شرکا دیدگاه خود را تکرار میکنند، و هیچ پشتیبانی یا تفاهمی از نظر هر یک از طرفین ظاهر نمیشود و این درگیریها همراه با تحقیر زیاد است.
اگر متوجه شدید که شما و شریک زندگی خود به روشی خصمانه با یکدیگر مشاجره میکنید، ابتدا در مورد یک لیست عبارات ممنوع برای حفظ احترام متقابل توافق کنید. مواردی که بیانگر یک نفی یا اثبات کلی است را به کار نبرید.
دکتر رابرتز میگوید: اگر آنها به جای صحبت درباره موارد مطلق، از کلماتی مانند «به نظر میرسد» یا «فکر میکنم» استفاده کنند، میتوانند تفاوت زیادی در درگیر کردن شخص مقابل در تعامل ایجاد کند. همچنین، اگر متوجه شوند که احساس تدافعی پیدا کردهاند، بهتر است که نفسی عمیق بکشند و سپس در مورد موضوع سوال بپرسند، یا حتی مهارت های سازگاری خود را ارتقا دهند. همین موارد ساده و سوال پرسیدن باعث میشود تا طرف مقابل هم اندکی به فکر فرو رود و جنبه خصمانه بحث کمرنگتر شده و بهتر یکدیگر را درک کنند.
۵. زوجین متخاصم-بیاعتنا
آخرین نوع از انواع رابطه زوجین ، رابطه متخاصم-بیاعتنا است.
این زوجین مانند دو ارتش هستند که در یک جدال ناامیدکننده و تنها و بدون پیروز مشخص و فقط بن بست قرار دارند. آنها در هنگام درگیری شدیداً پرخاشگر میشوند و هوای اطراف آنها مانند میدان جنگ و دود اسلحه پر از انزوا و خشم است.
ترفند در روابط خصمانه و جدا شده این است که هیچ یک از افراد به اندازه کافی به تغییر اهمیت نمیدهند، آنها نمیدانند چگونه تغییر کنند یا فکر میکنند تغییر ممکن نیست. این امر میتواند آنها را در یک چرخه سمی گیر بیاندازد، جایی که هر دو طرف بیش از حد برای حفظ موقعیت خود سرمایه گذاری میکنند. رابرتز میگوید: این زوجین طوری رفتار میکنند که گویی به درد طرف مقابل یا تاثیری که رفتارشان بر روی رابطه دارد اهمیتی نمیدهند. از آنجا که هر دو شریک زندگی متعهدانه عمل نمیکنند، به احتمال زیاد از نظر عاطفی در رابطه احساس امنیت نمیکنند و گویی واقعاً در حالت نبرد هستند، پس احتمال طلاق آنها زیاد است!
۶.زوج های قدرتمند
این دسته از انواع رابطه زوجین بسیار قدرتمند و موفق هستند. این دسته معمولاً زوج موفقی هستند که احتمالاً در یک تجارت با هم کار میکنند یا کسب و کار مشترکی دارند. این زوجین معمولاً محبوب و ثروتمند و موفق هستند. معمولاً زیبا هستند و حسادت اطرافیان را میتوانند برانگیزند.
۷.زوج بهترین دوست
این دسته از نوع رابطه زوج ها معمولاً کمتر مشاهده میشود. این دسته از زوجین معمولاً اول با هم دوست صمیمی هستند و بعد زوج بودن برای آنها تعریف میشود. این دسته بسیار رابطه پایدار و قوی با هم دارند چرا که مانند دو دوست به هم نگاه میکنند. الویت یکدیگر هستند و معمولاً تحکمی بین آنها نیست. حس مالکیت در این زوجین کمتر دیده میشود بنابراین رابطه بهتری را تجربه میکنند. شاید خیلی از زوجین چنین ادعایی داشته باشند اما در اصل روابط آنها مانند دو دوست صمیمی نیست. اگر صمیمیت و اعتماد دو دوست را داشته باشند؛ کسی احساس ناراحتی نیز نمیکند.
۸.زوج همیشه درگیر
این دسته از انواع رابطه زوجین کمی خشن هستند و معمولاً مدام درگیر یکدیگر هستند. این دسته از زوجین معمولاً و تحت هر حالتی موضوعی برای بحث و جدل با هم دارند. این مساله میتواند از این موضوع نشات بگیرد که هر دو به شدت حاضر جواب هستند و هیچ یک شنونده خوبی نیست. هنر خوب شنیدن در ازدواج را دست کم نگیرید. این مسئله میتواند با کمی دقت بین این دسته از زوجین بهتر شود. این دسته معمولاً بدخلق به نظر میرسند به طوری که اطرافیان تعجب میکنند این زوج چگونه هنوز با هم هستند؟
۹.زوج متضاد
اگر به یاد داشته باشید در مقاله جذب تفاوتهای یکدیگر به این دسته از زوجین بسیار پرداختیم. چگونه دیگران را جذب میکنیم؟ شاید تنها با تفاوتهایمان میتوانیم آنها را جذب کنیم. این مسئله ثابت شده است که ما معمولاً جذب افرادی میشویم که مکمل ما هستند و دارای خصوصیاتی هستند که ما فاقد آن هستیم. روابط بین زوجین گاهی بسیار پیچیده به نظر میرسد. اما در نهایت باید گفت که این دسته از زوجها وجود دارند. زوجهایی که سیاه و سفید هستند. برای مثال افراد برون گرا جذب افراد درون گرا میشوند و برعکس! افراد درونگرا و ساکت معمولاً تمایل دارند که افراد شلوغ و پر سر وصدایی را در دایره دوستی خود داشته باشند یا حتی شریک زندگی که انتخاب میکنند، شلوغ باشد اما برعکس این مورد هم هست. افراد شلوغ معمولاً افراد ساکت را برای معاشرت بیشتر میپسندند که به آنها خوب گوش دهند. در اصل مانند پازل است. به نوعی یکدیگر را تکمیل میکنند.
۱۰.زوج بسیار شبیه به هم
این دسته از انواع رابطه زوجین بسیار شبیه به هم هستند. در اصل شباهتهایی زیادی که بین این زوجین وجود دارد باعث استحکام این رابطه میشود اما در نظر داشته باشید که میتوانند درگیر روزمرگی و کسالت باری شوند چرا که کاملاً شبیه به هم هستند. این دسته معمولاً علایق یکسانی دارند. شغل یکسان و اشتیاق یکسانی دارند و همچنین شخصیت یکسانی دارند. مثلاً میشود هر دو برونگرا یا درونگرا باشند. شاید فکر کنید که این دسته ۱۰۰% همیشه با هم کنار میآیند اما باید گفت که همیشه این گونه نیست.
همیشه به یاد داشته باشید که روابط شما مانند کودکی تازه به دنیا آمده به مراقبت و اصلاح نیاز دارد و این مراقبت نیاز به حضور و تعامل هر دو طرف رابطه دارد، پس باید برای اصلاح و بهبود روابط خود با همسرتان تلاش دوسویه کنید.
به نظر شما رابطه شما با همسرتان جزء کدام یک از این دستههاست؟ میتوانید برای مشاوره آنلاین و بهتر شناختن رابطه خود و همسرتان از کلینیک راز رویش کمک بگیرید و یا از طریق کامنتها با ما در ارتباط باشید.
من و همسرم هیچ وقت آبمون تو یه جوب نمیره. بعضی وقتا فکر میکنم ازدواجمون یه اشتباه بزرگه!همسرم مدام با گفتن تو همیشه اینطوری منو سرزنش میکنه. ما کدوم سبکیم؟ راه نجاتی برامون هست؟
سلام دوست عزیز با توجه به علائمی که گفتید، شما و همسرتون در دسته زوجهای متخاصم هستید. نگران نباشید با کمی آگاهی متقابل میتونید روابط بهتری رو تجربه کنید. مثلاً ابتدا یک لیست از عبارات ممنوع برای حفظ احترام متقابل تهیه کنید و به آن پایبند بمونید یا میتوانید مهارتهای سازگاری خود را ارتقاء بدین یا زمانی که حس کردین حالت تدافعی به خود گرفتین، نفسی عمیق بکشین و ادامه بحث را به بعد موکول کنید. با رعایت این موارد میتوانید خیلی بهتر عمل کنید.
من و شوهرم ۴ساله ازدواج کردیم. تو این ۴ سال دعوای خاصی بینمون نبوده و بحثیم که پیش میومده خیلی زود حل میشده بینمون. میخواستم بدونم تو کدوم دسته از رابطه زوجین هستیم؟
سلام دوست عزیز شما احتمالاً در دسته زوجهای تاییدکننده قرار میگیرید. معمولاً یکدیگر را تایید میکنید و با اختلافهای خود کنار میآیید در این دسته معمولاً دعوا یا بحث کمتر رخ میدهد اما برای داشتن اطلاعات تخصصیتر در این زمینه میتونید با روانشناس خود مشورت کنید.